Psikoteknik raporu ticari araç ve toplu taşıma, uzun yol sürücülerinin trafiğe çıkmak için almaları gereken bir belgedir.
Psikoteknik raporu alabilmek için sürücülerin bir dizi değerlendirmeden geçmeleri gerekir. Değerlendirmeler psikolojik ve fiziksel alanlarda yapılan bir dizi algı testinden oluşur. Bu değerlendirmelerde sürücülerin trafikteki refleksleri, hız kontrolü ve olası saldırganlık gibi beklenmedik anlarda vereceği tepkileri ölçülür. Sadece İl Sağlık Müdürlüklerince onaylanan merkezlerden alınabilen psikoteknik belgesi toplu taşıma ve ticari araç sürücülerinin yasal olarak trafiğe çıkmak için olmazsa olmazlarının başında gelir.
Psikoteknik Raporu Nasıl Alınır?
Psikoteknik raporu sadece İl Sağlık Müdürlüklerinden yetki almış kurumlar tarafından verilebilir. Sürücülerin bu yetkili kurumlara gerekli belgeler ile başvuru yapabilirler.
- Başvuru için belgeler ehliyet fotokopisi, nüfus cüzdanı fotokopisi ve sürücülerin ceza tutanaklarıdır
- Belgelerini eksiksiz şekilde getiren sürücü adayları başvurularını yapabilirler
- Başvurusunu tamamlayan adayların bu raporu alabilmek için belli değerlendirmelerden geçmeleri gerekir
- Bu değerlendirmeler sürücünün fiziksel ve mental yeteneklerini ölçmek için yapılır
Özellikle toplu taşıma sürücüleri toplum adına büyük sorumluluk sahibidir. Ticari araç ve ya toplu taşıma gibi sorumluluk gerektiren işler için sürücülerin belirlenmiş bedensel ve zihinsel standartların üzerinde olması beklenir. Değerlendirmelerde yeterli sonucu alan adaylara psikoteknik raporu verilir. Psikoteknik değerlendirmeler kendi içinde başka bölümlere ayrılan 2 bölümden oluşur. Bu iki bölümde de gelenekler test yöntemlerinden çok uygulamalı değerlendirmeler ve simulasyonlar kullanılır.
Zihinsel Yetenekler ve Beceriler
Bu bölümde çeşitli uygulamalar ile sürücünün dikkat kapasitesi, anlama ve değerlendirme becerisi, hız, mesafe, şekil ve geniş görüş algıları ölçülür. Bu uygulamaların amacı sürücünün gereken anlarda gereken tepkileri verebilecek kapasitede olup olmadığını anlamaktır. Sürücülerin tepkileri simulasyonlar aracılığı ile ölçüldükten sonra belli diagramlar oluşturularak gösterdikleri performansın kalitesi ve sürekliliği de rakamlarla ortaya konulur. Bu rakamlar sonucu adaylar belirlenen geçer notun üzerine çıkabilirlerse testin ilk kısmını geçmiş sayılırlar. Değerlendirmelerin zihinsel yetenek ve beceriler kısmını bunlar oluşturur.
Psikomotor Yetenekler ve Beceriler
Değerlendirmenin psikomotor yetenekler ve beceriler bölümünde ilk olarak sürücülerin ve sürücü adaylarının tepki hızları, karar verebilme kabiliyetleri, verdikleri kararların tepki süresi ve bu tepkilerin doğruluğu ölçülür. Bu bölümünde ölçülen değerlerin hepsi belli bir koordinasyon düzeyi gerektirir. Bu yüzden adayların koordinasyon becerileri de ölçülür. Sürücü trafikteki dikkat dağıtıcı etkenlere karşı koordinasyonunu koruyabilmelidir.
Bu ölçümü yapabilmek için ilk olarak sürücülere küçük alanlarda el ve parmak işaretleri gösterilir ve bunlara doğru tepkileri vermesi beklenir. Sonraki alanlarda ise sürücülere bir görsel gösterilir ve bu görselin yönü, şekli ve hızına dair doğru çıkarımları yapması istenir. Testin ilerleyen alanlarında kişiler bir simulasyona sokulur. Bu simulasyonda kişilere dikkat dağıtıcı uyaranlar gösterilir. Kişiler ne olursa olsun dikkatlerini korumalı ve koordine hareket etmelidirler.
Toplamda 1 saat süren bu değerlendirmeler sonucunda başarı gösteren adaylar psikoteknik raporlarını alabilirler.
